[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Formy organizacyjne kształcenia
Wincenty Okoń
Lekcja podająca:
ü Tradycjonalizm dydaktyczny, jednostronność ale i elastyczność
ü Uczenie się przez przyswajanie – nauczanie podające
Typy:
o Lekcje kombinowane
o Lekcje, na których wprowadza się nowy materiał
o Lekcje, na których ma miejsce utrwalanie wiadomości
o Lekcje mające na celu uogólnianie i systematyzowanie materiału
o Lekcje mające na celu kształtowanie umiejętności i nawyków
o Lekcje, na których ma miejsce sprawdzanie umiejętności
Budowa:
J Organizacyjne i psychiczne przygotowanie klasy do pracy
J Sprawdzenie pracy domowej
J Przedstawienie i opracowanie nowych treści
J Integrowanie nowych treści z dawniej nabytymi i ich systematyzowanie
J Utrwalanie nowych treści przez próby stosowania ich w nowych sytuacjach
J Wyjaśnienie założeń pracy domowej
Lekcja problemowa:
ü Uczenie się przez odkrywanie – nauczanie odkrywające, problemowe
Budowa:
J Przygotowanie uczniów do pracy
J Sprawdzenie pracy domowej, jako nawiązanie do lekcji poprzedniej
J Stworzenie sytuacji problemowej i sformułowanie przez uczniów zagadnienia głównego oraz kwestii z nim związanych
J Ustalenie planu pracy i w toku jego realizacji sformułowanie pomysłów rozwiązania
J Sprawdzenie pomysłów rozwiązania na drodze empirycznej lub teoretycznej
J Usystematyzowanie i utrwalenie nowych wiadomości
J Zastosowanie ich w nowych sytuacjach praktycznych bądź teoretycznych – na lekcji lub w zadanej pracy domowej
Lekcja operacyjna:
ü Lekcje, na których ma miejsce kształtowanie sprawności językowych, matematycznych, technicznych czy sportowych
ü Uczenie się przez działanie – nauczanie praktyczne
Budowa:
J Przygotowanie klasy do pracy i sprawdzenie zadania domowego
J Uświadomienie sobie przez uczniów zadania lekcji
J Ustalenie zasad i reguł umożliwiających wykonanie tego zadania
J Wzorowy pokaz danej czynności
J Wykonywanie pierwszych działań przez uczniów pod kontrolą nauczyciela
J Ćwiczenia systematyczne, odpowiednio urozmaicone
J Zadanie pracy domowej sprzyjającej utrwaleniu sprawności
Lekcja ekspozycyjna:
ü Uczenie się przez przeżywanie – nauczanie eksponujące
ü Lekcje języka ojczystego i nauka początkowa
Budowa:
J Przygotowanie klasy do pracy
J Poznanie i zrozumienie wiadomości o eksponowanym dziele i jego twórcy
J Uczestnictwo w ekspozycji dzieła niekiedy powtarzanej w całości lub we fragmentach
J Dyskusja na temat głównych wartości dzieła
J Twórcza aktywność uczniów zależna od charakteru dzieła
ORGANIZACJA PRACY UCZNIÓW NA LEKCJI:
Praca jednostkowa:
ü Uczeń realizuje swoje zadania szkolne niezależnie od współtowarzyszy, korzystając bezpośrednio lub pośrednio z pomocy nauczyciela
ü Ma miejsce przede wszystkim na lekcjach przeznaczonych na opanowanie nowego materiału, na wykonywanie samodzielnych zadań i w pracy domowej, a także na zajęciach kontrolnych
Praca zbiorowa:
ü Główną trudnością jest przepełnienie klas oraz związane z tym zapewnienie ładu na zajęciach
ü Znaczna rozpiętość między zdolnościami uczniów
ü Wytwarza korzystne warunki do zacieśniania więzi społecznych w klasie szkolnej
Praca grupowa:
ü Rodzaje:
o Praca grupowa jednolita – sprowadza się do rozwiązywania na lekcji przez stałe 3-5 – osobowe grupy równocześnie tych samych problemów praktycznych lub teoretycznych. Przebiega ona tak, że po wykonaniu tego samego zadania przez każdą grupę, odbywa się w klasie wspólna dyskusja nad uzgodnieniem i usystematyzowaniem uzyskanych przez grupy wyników.
o Praca grupowa zróżnicowana - polega na równoczesnym rozwiązywaniu na lekcji lub w „domu” przez stałe kilkuosobowe grupy zadań różnych, przy czym zadań może być albo tyle, ile jest grup, albo mniej. Zadania rozwiązywane przez poszczególne grupy składają się z reguły na określoną całość, np. zestawienie informacji o jakimś wydarzeniu politycznym, przygotowanie gazetki szkolnej, przedstawienia itp. Grupy powoływane dla wykonywania prac grupowych zróżnicowanych ma charakter stały lub doraźny.
o Praca grupowa kombinowana – polega na łączeniu pracy grupowej jednolitej z pracą zróżnicowaną.
o Praca brygadowa – polega na wykonywaniu przez stałe grupy-brygady zadań o charakterze praktyczno-produkcyjnym w politechnicznej pracowni szkoły, w warsztatach szkolnych, na działce szkolnej i w zakładach produkcyjnych.
ü Ta forma pracy rozszerza „społeczną przestrzeń” każdego pojedynczego ucznia i stwarza mu znacznie większą sumę kontaktów społecznych
ü Sprzyja realizacji celów społeczno-wychowawczych: przyzwyczaja do odpowiedzialności, podporządkowania się, gotowości udzielania pomocy innym, partnerstwa
ü Umożliwia realizację celów poznawczych: zwiększa wydajność pracy uczniów, sprzyja rozwojowi ich aktywności poznawczej i samodzielności
ü Zwiększa zasób interakcji międzyjednostkowych i umożliwia powstawanie więzi miedzy uczniami
ü Obiektywizuje proces samooceny i sprzyja obiektywizmowi w ocenianiu innych
Rodzaje prac domowych:
J Przygotowanie materiału do nowej lekcji – zadania takie mając wywołać zainteresowanie nową lekcją
J Zadania, które mają na celu utrwalenie przyswojonego materiału, a mianowicie zadania polegające na dalszym uczeniu się treści uprzednio na lekcji przyswojonej oraz na trwałym zapamiętaniu
J Pamięciowe opanowywanie wierszy lub innych tekstów
J Prace domowe, mające na celu kształtowanie umiejętności, nawyków i przyzwyczajeń
Im częstsza kontrola zadań domowych, tym systematyczniej i staranniej dzieci ją wykonują. Kontrola pozwala nauczycielowi stwierdzić, czy jego sposób zadawania pracy domowej jest właściwy, czy dzieci są odpowiednio przygotowane do wykonywania tej pracy.
Największą wartość kontroli polega na tym, że pozwala w porę usunąć braki w wiadomościach i umiejętnościach uczniów.
Organizacja pracy pozalekcyjnej:
ü Radio i telewizja
ü Czytelnictwo gazet, czasopism i książek
ü Gry i zabawy ruchowe na powietrzu, wycieczki poza miasto
ü Spacer i spotkania towarzyskie
ü Zainteresowania własne
ü Kino, teatr, cyrk, oglądanie imprez artystycznych i sportowych
ü Zajęcia świetlicowa w kółkach zainteresowań
ü Zajęcia w organizacjach młodzieżowych
ü Wypoczynek bierny
[ Pobierz całość w formacie PDF ]